Kuvvet Nedir?
Bir cismi hareket ettiren, durduran, şeklini veya yönünü değiştiren etkiye kuvvet denildiğini daha önce öğrenmiştik. Kuvvet, dinamometre denilen bir alet ile ölçülür ve birimi Newton (N)'dur.
Kısaca F harfi ile ifade edilen kuvvetin özelliklerini görelim.
Kuvvetin Özellikleri
1- Kuvvetin yönü
Sizce yukarıdaki arabaya kaç tane kuvvet uygulanmaktadır ve bu kuvvetlerin yönleri hakkında ne söyleyebilirsiniz?
Bizler kuvvetleri ok ( --> ) işareti ile gösteririz.
Ok işaretinin başlangıç noktası kuvvetin başlangıç yerini, ucu ise yönünü göstermektedir. Bu tıpkı trafikte ilerlerken hangi yöne gideceğimizi bize bildiren ve üzerinde ok işareti olan trafik işareti gibidir.
Okun uzunluğu ise kuvvetin büyüklüğünü ifade eder. Yani daha uzun ok işareti daha büyük kuvvet demektir.
Bu durumu bir örnek üzerinde görmeye çalışalım.
Şekilde gösterilen A kuvveti 3 birim uzunluğa, B kuvveti ise 5 birim uzunluğa sahiptir. Bu nedenle B kuvveti A kuvvetinden daha büyüktür. D kuvveti ise yalnızca 1 birim uzunluğunda olduğu için en küçük kuvvet D kuvveti olmaktadır.
Sonuç olarak bu kuvvetlerin büyüklük sıralaması;
B > A > C > D şeklindedir.
Kuvvetlerin yönleri ise;
- A ve B kuvvetler batı yönüne,
- C kuvveti kuzey yönüne,
- D kuvveti ise doğu yönüne doğrudur.
2- Kuvvetin doğrultusu
Bir cisme kuvvet uyguladığımız zaman cisim kuvvetin yönüne bağlı olarak bir doğru üzerinde hareket edecektir.
Cismin hareket ettiği bu duruma doğrultu denir. Doğrultular;
- Doğu - Batı doğrultusu,
- Kuzey - Güney doğrultusu,
- Düşey doğrultu şeklinde adlandırılır.
Doğrultuda iki yön bulunur. Örneğin doğu-batı doğrultusunda doğu ve batı yönleri, kuzey-güney doğrultusunda ise kuzey ve güney yönleri bulunur.
- 1