logo

Venüs gezegeninin ardından sırada Güneş geliyordu.

Güneş, oldukça yüksek sıcaklığı nedeniyle gezegenimiz için hem ısı hem de ışık kaynağıdır dedi Anka.

Sonrasında sözlerine birçok yıldız gibi güneşimiz de hidrojen atomunu helyum atomuna dönüştürerek ısı ve ışık elde eder şeklinde devam etti. 

Yıldızlar

Kainatta trilyonlarca yıldız vardır ve yıldızlar ateşten meydana gelen devasa gök cisimleridir.

Bunlar atomları başka atom çeşidine dönüştürerek enerji elde ederler.

Atom bombalarının da benzer şekilde enerji ürettiklerini biliyor muydunuz?

Güneşimiz gibi orta büyüklükteki yıldızlarda hidrojen atomundan helyum atomu meydana gelirken, daha büyüklerinde ise demir, bakır gibi elementler üretilir.

Bu sırada açığa çok büyük bir enerji de çıkar.

Ne kadar mı büyük?

İşte bu kadar!

Kainattaki tüm elementlerin yıldızlarda üretildiği bilgisi çok ilginç gelmişti Ali’ye. Her geçen zaman daha ilginç şeyler öğreniyordu.

Ali, Anka'ya dönerek, Yıldızlar elementleri oluşturuyorsa yıldızlar nasıl oluştu? diye heyecanla sorunca Anka, "öyle ise şimdiki rotamız Nebulalar" diye söze girdi

Oraya vardıklarında Anka, “Nebulalar yıldızların yaratıldığı bir yıldız makinesi gibidirler” dedi ve "şu gördüğün tüm yıldızlar bunun gibi nebulalardan doğmuştur" diye ekledi.

Nebula

Nebula, ölmüş bir yıldızın çekirdeğinden ve uzaya saçılmış parçacıklarından oluşur. Yani nebula, ölmüş yıldızın kalıntılarıdır.

Uzaya saçılan bu kalıntılar daha sonraları tekrar bir araya gelerek yeni yıldız ya da gezegenleri oluşturacaklar.

Güneşimiz ve dünyamız dahil tüm gezegenler yaklaşık 5 milyar yıl önce böylesi bir nebuladan meydana geldi. 

Yıldızların yaşam döngüsü

Yıldızların yaşam döngüsü

Yıldızlar da canlılar gibi doğar, büyür, yaşlanır ve sonunda ölürler.

Yıldız, orta büyüklükte veya daha küçük ise ömrünün sonuna doğru önce kızıl dev yıldızına dönüşür ardından üst katmanlarını kaybederek gezegenimsi bulutsuları oluşturur ve geriye sadece beyaz cüce dediğimiz çekirdeği kalır.

Fakat meydana gelen yıldız büyük ise bu yıldız ilerleyen zamanlarda öncelikle süper kızıl dev yıldızını, sonrada büyük bir patlama sonucunda süpernova‘yı oluşturur.

Bu yıldızlardan bazılarından geriye nötron çekirdek kalırken bazıları ise daha da sıkışarak kara delikleri meydana getirir.

Bir yıldızı yutmakta olan kara delik
Gördüğünüz her parlak nokta birer galaksidir ve her bir galakside sayısız yıldız, gök taşları, kuyruku yıldız ve kara delikler bulunur

Galaksiler

Milyarlarca yıldız ve her bir yıldızın etrafında dolanan trilyonlarca cisim galaksileri meydana getirir. Evrenimiz de çeşitli büyüklük ve şekillerde sayısız galaksi bulunur. 

Gökada da denilen bu oluşumların hepsinin merkezinde kara delik yer almaktadır nedeni ise bu kadar çok sayıdaki yıldız ve gök cisimlerini bir arada tutabilecek kadar büyük bir çekim kuvvetine sahip tek oluşumların kara delikler olmasıdır.

Gökadalar farklı şekillerde olabilirler. Bazıları sarmal yapılı iken, bazıları düzensiz şekilli olabilir veya bunların dışında eliptik görünüşlü olanlar da bulunur.

Ayrıca galaksileri büyüklüklerine de göre sınıflandırmak da mümkündür. Çok küçük galaksiler olduğu gibi evrenimizde devasa galaksiler de yer almaktadır.

Komşumuz Andromeda galaksisi. Bizden sadece 2.5 milyon ışık yılı uzaklıkta 🙂

Bizler farklı uzunluklar için farklı birimler kullanırız.

Örneğin size boyunuz kaç milimetredir diye sorsam bunu ifade etmekte zorlanırsınız fakat bunun yerine boyunuz kaç santimetredir dersem hemen 150 cm şeklinde cevaplarsınız. 

Peki eviniz ile okulunuz arası kaç santimetredir dersem ne olur? Yine zorlanırsınız değil mi?

Böyle demek yerine kaç metre veya kaç kilometredir demem gerekirdi.

Farklı durumlar için farklı birimler kullanırız.

Evrenimiz aklımızın alamayacağı kadar büyüktür bu nedenle uzayda iki cisim arasındaki uzaklığı kilometre olarak ifade edemeyiz bunun için yeni uzunluk birimleri kullanılır.

Uzunluk birimlerinden biri de ışık yılıdır. Işığın bir yılda gittiği mesafeye ışık yılı denir.

1 ışık yılı = 9.500.000.000.000 km’dir.

Uzaklığı 1 milyar ışık yılı olan cisimleri düşündüğümüzde neden kilometre kullanamayacağımızı daha iyi anlayabiliriz.

Takım yıldızları

Gece gökyüzüne baktığımızda bazı yıldızları bir çizgi ile birleştirip çeşitli şekiller elde ederiz. Bunun gibi farklı şekillere benzetilen yıldız kümelerine Takım Yıldızları adı verilir.

Orion (Avcı) takımyıldızı

Özetle

  • Yıldızlar ısı ve ışık kaynağı devasa gaz toplarıdır
  • Nebulalar ölmüş yıldızların oluşturduğu toz bulutlarıdır
  • Nebulalardaki gazlar sıkışarak zamanla tekrar yıldızları oluşturular
  • Oluşan yıldız küçük veya orta büyüklükte bir yıldız ise ömrünün sonunda önce kızıl dev yıldızına, sonra da gezegenimsi bulutsuya en sonunda ise beyaz cüceye dönüşür
  • Yıldız büyük ise bu yıldız süpernova ile patlayarak ölür. Sonuçta nötron yıldızı veya kara delik oluşur
  • Nötron yıldızı, ölmüş yıldızdan geriye kalan nötron çekirdektir.
  • Kara delik, nötron yıldızının aniden içe doğru çökmesi sonucu meydana gelir. Işığı bile içine çektiği için siyah renkte görünür

İçindekiler
Okuma modu için tıkla